FIDIC Yellow contract in opkomst in Nederland

De FIDIC Yellow is een internationale set aan standaardvoorwaarden die wordt toegepast voor ‘design & build’-contracten. Deze voorwaarden zijn opgesteld door de Fédération Internationale Des Ingénieurs Conseils (‘FIDIC’) en worden wereldwijd gebruikt voor grote bouw- en infraprojecten.

Hoewel de FIDIC Yellow in opkomst is, blijkt dat het in de praktijk nog niet altijd even vloeiend verloopt. Wat zijn de valkuilen en hoe werkt een FIDIC Yellow contract wél goed in de praktijk?

De FIDIC Yellow in Nederland

Deze gestandaardiseerde contractvorm is wereldwijd al decennia lang in gebruik en populair. Op de Nederlandse bouwmarkt kwam het gebruik van deze voorwaarden langzaam op gang, toch krijgt FIDIC Yellow in Nederland steeds meer voet aan de grond.

Waarom kiest een opdrachtgever voor een FIDIC Yellow contract?

De UAV 2012 en de UAV-GC 2005 zijn voor bouwcontracten in ons land tot de standaard verheven. De opdrachtgever kiest steeds vaker voor FIDIC Yellow zodat het voor buitenlandse marktpartijen aantrekkelijker is om aan te bieden op Nederlandse projecten. Hierdoor neemt de concurrentie op de Nederlandse markt toe. Daarbij kun je internationale partijen en specialisten aantrekken die een belangrijke rol kunnen spelen bij de realisatie van projecten in het kader van de energietransitie. Maar bovenal kiest de Nederlandse aannemer voor een FIDIC Yellow contract, omdat dit een zeer goed gebalanceerde set aan standaardvoorwaarden bevat.

De Nederlandse aannemer en de FIDIC Yellow

Hoe staat de Nederlandse aannemer tegenover een FIDIC Yellow contract? Voorbeelden uit de praktijk:

  • Bouwcontracten die zijn opgesteld in de Engelse taal vormen nog steeds een barrière voor veel Nederlandse bouwers. Contracten in het Nederlands zijn ‘makkelijker’ te begrijpen en te managen.
  • Onbekend maakt onbemind. Veel Nederlandse markpartijen zijn onvoldoende of helemaal niet bekend met de FIDIC Yellow-systematiek en haar contractprocessen. Hierdoor zien marktpartijen af van deelname aan het aanbestedingsproces.
  • Slechte (eerste) ervaringen bij de uitvoering van een FIDIC Yellow contract. De onbekendheid met de FIDIC Yellow-structuur en processen draagt hier grotendeels aan bij. Men heeft zich niet goed gerealiseerd wat de contractvorm precies inhoudt.
  • De rol van de Engineer. Deze zou te vergaande bevoegdheden hebben en tevens geen onafhankelijke rol bekleden binnen het project en het contract.
  • De FIDIC Yellow beoogt de voortgang van het project na te streven, waarbij de Engineer de bevoegdheid heeft om instructies te geven om dit doel na te streven. Vervolgens is de aannemer in principe verplicht om deze instructies op te volgen. De gemaakte kosten zullen naderhand bepaald en/of vergoed worden. Voor veel aannemers is deze procedure een doorn in het oog.

De (Nederlandse) opdrachtgever en de FIDIC Yellow

Ook bij de opdrachtgevers heeft het FIDIC Yellow contract nog een imago. Wat gaat er in de praktijk mis? Een aantal voorbeelden uit de praktijk zijn:

  • Het “kapot geschreven” contract. Opdrachtgevers passen soms de FIDIC Yellow voorwaarden dusdanig aan dat de contractuele balans teniet wordt gedaan. Wanneer de Golden Principles van FIDIC niet (grotendeels) in stand worden gelaten, ontstaat een onevenwichtig contract. Dit kan als gevolg hebben dat de werkbaarheid en samenwerking gedurende de looptijd van het contract (ernstig) worden verstoord.
  • Weeffouten tussen de FIDIC Yellow voorwaarden en de Employer Requirements (vraagspecificatie-eisen en proces). Alhoewel dit natuurlijk ook voorkomt in UAV-GC 2005-contracten, valt het op dat vaak niet alle rollen (en daarmee de contractuele bevoegdheden) correct worden opgenomen in de Employer Requirements. Dit geldt met name voor de rol van de Engineer, deze rol wordt nog wel eens buiten beschouwing gelaten in de Employer Requirements. Deze weeffouten kunnen alleen met een Variation worden gerepareerd. Als dit niet gebeurt, gaan de beoogde structuur en opzet van het FIDIC Yellow contract verloren. Dit kan ertoe leiden dat de overeengekomen processen en goedkeuringsbevoegdheden niet meer geborgd zijn, met alle gevolgen van dien.
  • De opdrachtgever treedt op als zowel Employer als Engineer. Aangezien dit ‘strikt’ gescheiden rollen binnen het FIDIC Yellow contract zijn, zorgt deze keuze van een opdrachtgever ervoor dat de door FIDIC beoogde contractuele evenwichtigheid verloren gaat.

De processen doen hun werk, laat ze intact

De gegeven praktijkvoorbeelden zijn in alle gevallen oplosbaar, maar nog belangrijker: te voorkomen! Een essentiële voorwaarde voor een succesvolle toepassing is dat de opzet en structuur zoveel mogelijk intact worden gelaten. De set aan voorwaarden is zeer werkbaar en uitgebalanceerd. De FIDIC Yellow contractprocessen zijn bovendien helder uiteengezet en gericht op voortgang van het project. Dit betekent dat de aannemer geïnstrueerd kan worden om door te gaan met bijv. meerwerken, zonder dat vooraf overeenstemming is bereikt over de meerkosten. Dit gaat tegen de natuur van veel aannemers in. Toch laat de praktijk zien dat dit bij de juiste toepassing van FIDIC Yellow voorwaarden een werkbare en eerlijke benadering oplevert. De positie van de aannemer wordt hierin beschermd.

De rol van de Engineer

De functie van de Engineer is binnen het FIDIC Yellow contract een onafhankelijke derde. De Engineer zorgt ervoor dat de gezamenlijke processen, zoals het wijzigingenproces, goed en snel verlopen. Het is een misvatting dat de rol van de Engineer moet worden ingevuld door de ingenieur of dat dit een technische rol is. De Engineer heeft een onafhankelijke en procestechnische rol. Hij dient ervoor te zorgen dat meningsverschillen tussen de contractspartijen binnen het project worden opgelost. De Engineer heeft duidelijk omkaderde en vastgelegde taken en verantwoordelijkheden, zolang deze worden nageleefd en gerespecteerd draagt dit bij aan een succesvolle uitvoering van het project.

De stap naar FIDIC Yellow

Wil je een FIDIC Yellow contract gebruiken voor een nieuw project? De ervaren contractmanagers van Vijverberg bieden ondersteuning bij het managen en beheersen van een FIDIC Yellow contract voor zowel opdrachtgevers als aannemers.

Gerelateerde insights

Vertraging, verstoring of inefficiëntie?

In de praktijk zien wij dat de termen vertraging, verstoring en inefficiëntie op verschillende wijzen worden gebruikt. Daarom een korte uiteenzetting van de definities in aansluiting met de internationale literatuur op dit gebied.

Zijn de posten onvoorzien en management reserve hetzelfde?

Zijn de posten onvoorzien (Contingency) en management reserve hetzelfde? In de praktijk bestaat er veel onduidelijkheid over de posten.

Korting wegens vertraging of bouwtijd­verlenging met vergoeding?

Wij geven we op hoofdlijnen inzicht in de methodiek voor het vaststellen van vertraging per oorzaak (event).